Biuletyn Informacji Publicznej
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mławie

PRZEMOC W RODZINIE – OGÓLNY OPIS

POLSKA KARTA W SPRAWIE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE

1. Każdy człowiek ma prawo do życia w środowisku rodzinnym wolnym od przemocy, która jest naruszeniem praw i dóbr osobistych.
2. Człowiek doświadczający przemocy nie może być za nią obwiniany.
3. Dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku wolnym od przemocy, a obowiązkiem dorosłych jest im to zapewnić.
4. Każdy człowiek doświadczający przemocy ma prawo do pomocy prawnej, socjalnej, psychologicznej i medycznej bez naruszania godności osobistej.
5. Każdy człowiek ma prawo do wiedzy potrzebnej do radzenia sobie z przemocą w rodzinie.
6. Każdy człowiek ma prawo do przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
7. Każdy człowiek ma obowiązek udzielania pomocy ofiarom przemocy w rodzinie.

DEFINICJA PRZEMOCY

Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające je na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

/Z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku w art. 2 pkt. 2 /

 

Formy przemocy:

PRZEMOC FIZYCZNA

Każde zachowanie skierowane przeciwko ciału ofiary mogące prowadzić do bólu oraz fizycznych obrażeń (m.in. popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucenie w niebezpiecznej okolicy, nie udzielenie koniecznej pomocy).

PRZEMOC PSYCHICZNA

Agresywne zachowania, które mają charakter poniżający lub budzący poczucie zagrożenia i wywołują emocjonalne cierpienie lub ból (m.in. wyśmiewanie, wyzywanie, stała krytyka, kontrolowanie ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa, zawstydzanie, oskarżanie, stosowanie gróźb, szantażowanie).

PRZEMOC SEKSUALNA

Wymuszanie współżycia seksualnego lub nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych.

PRZEMOC EKONOMICZNA

Uniemożliwianie dostępu do rodzinnych środków finansowych i możliwości ich pozyskiwania (np. odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny).

PRZEMOCĄ jest także ZANIEDBYWANIE I NIEZASPOKAJANIE

podstawowych potrzeb członka rodziny, które prowadzi do jego cierpienia.

SKUTKI PRZEMOCY

Długotrwałe trwanie w przemocy prowadzi do zaburzeń charakterystycznych dla osób przeżywających ekstremalne, traumatyczne doświadczenia. Osoby przystosowują się powoli do roli ofiary i przestają się bronić. Konieczna jest wtedy pomoc z zewnątrz!

Dzieci wzrastające w domu przepełnionym przemocą są jej często zapomnianymi ofiarami.

Doznają przemocy nie tylko wtedy, gdy są bezpośrednio maltretowane lub zaniedbywane przez rodziców lub opiekunów. Cierpią także wtedy, gdy są świadkami przemocy dorosłych.

Przemoc domowa wyrządza dzieciom wiele poważnych szkód zarówno fizycznych, jak i psychicznych, których skutki są odczuwalne również w życiu dorosłym.

Jeśli jesteś świadkiem przemocy domowej pamiętaj że:

Twoim moralnym i prawnym obowiązkiem jest zareagowanie i zgłoszenie tego faktu odpowiednim instytucjom.

Od Twojej reakcji może zależeć czyjeś zdrowie, a nawet życie!

NIE CZEKAJ!

Skorzystanie z pomocy terapeutycznej osób doświadczających przemocy oraz uczestnictwo

w programie korekcyjno-edukacyjnym dla osób stosujących przemoc daje szansę na powrót do godnego życia.

PRAWO ŚCIGA SPRAWCÓW PRZESTĘPSTW PRZECIWKO OSOBOM BLISKIM:

Art. 207 Kodeksu Karnego:

§ 1.

Kto znęca się fizyczne lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny - podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2.

Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 3.

Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Art. 191

§ 1. k.k.

Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 197

§ 1. k.k.

Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania

płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do lat 12.

§ 2.

Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej

czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

MITY I STEREOTYPY NA TEMAT PRZEMOCY

Wiele społeczeństw aprobuje przemoc w domu. Świadczą o tym chociażby powszechnie panujące mity, stereotypy, przysłowia i porzekadła utrudniające prawidłowe reagowanie na akty brutalności czy okrucieństwa wobec bliskich.

Wszystkie mity przekonują o słuszności braku reakcji ze strony świadków przemocy, ofiary zmuszają do milczenia, a sprawców utwierdzają w przekonaniu o bezkarności ich czynów.

• Przemoc w rodzinie to prywatna sprawai  nikt nie powinien się wtrącać. Jest to nieprwdą.

Przemoc, wykorzystywanie, bicie, krzywdzenie osób bliskich jest przestępstwem, tak samo groźnym i podlegającym karze jak przemoc wobec obcych. Fakt zawarcia małżeństwa czy mieszkanie pod jednym dachem nie stanowi okoliczności zezwalającej na przemoc ani nie znosi odpowiedzialności za popełnianie czynów karnych przez prawo.

• Przemoc zdarza się tylko w rodzinach z marginesu społecznego. Nieprawda.

Przemoc w rodzinie występuje we wszystkich grupach społecznych, niezależnie od poziomu wykształcenia czy sytuacji materialnej.

• Przemoc jest wtedy, gdy są widoczne ślady na ciele ofiar. Nieprawda.

Przemoc to nie tylko działania pozostawiające siniaki, złamania czy oparzenia, to także poniżanie, obelgi, zmuszanie do określonych zachowań, grożenie, zastraszanie.

• Jeśli ktoś jest bity to znaczy, że na to zasłużył. Nieprawda.

Nikt nie zasługuje na bicie, krzywdzenie, maltretowanie bez względu na to co zrobił czy powiedział. Nikt nie ma prawa znęcać się, poniżać, bić innych.

• Policja nie powinna interweniować w sprawach rodzinnych. Nieprawda.

Przemoc domowa nie jest sprawą rodzinną, jest przestępstwem ściganym przez prawo. Policja jest powołana dla ochrony bezpieczeństwa osób, zapobiegania popełnianiu przestępstw i ścigania sprawców przestępstw bez względu na to czy ofiara należy do rodziny sprawcy czy nie. Blisko 90% badanych uważa, że w przypadku przemocy w rodzinie ktoś powinien interweniować, a 80% badanych uważa, że powinna to robić policja. Pozostali wskazują na innych członków rodzin i sąsiadów (OBOP, grudzień 1997).

• Ofiary przemocy w rodzinie akceptują przemoc. Nieprawda.

Ofiary przemocy domowej zawsze próbują się bronić, ich działania są jednak mało skuteczne. Wypróbowują różne, często nieracjonalne strategie obronne, które w konsekwencji powodują nasilenie przemocy.

• To był jednorazowy incydent, który się nie powtórzy. Nieprawda.

Przemoc domowa rzadko jest jednorazowym incydentem. Jeżeli nie zostaną podjęte stanowcze działania wobec sprawcy - przemoc się powtórzy. Policja zwykle jest wzywana w ekstremalnych sytuacjach, gdy przemoc ma już długą historię.

• Gdyby naprawdę ofiara cierpiała odeszłaby od sprawcy. Nieprawda.

Ofiary naprawdę cierpią, nikt nie lubi być bitym i poniżanym. To, że ofiary nie odchodzą od sprawcy wynika zwykle z ich zależności od sprawcy, z trudności mieszkaniowych, z przekonań odnośnie małżeństwa, z nacisków jakim są poddawane ofiary ze strony sprawcy, a także rodziny, kolegów, sąsiadów.

• Przyczyną przemocy w rodzinie jest alkohol. Nieprawda.

Nawet uzależnienie od alkoholu nie zwalnia od odpowiedzialności za czyny dokonywane pod jego wpływem. Alkohol jedynie ułatwia stosowanie przemocy, sprawcy często piją po to, by znęcać się i bić swoich bliskich, a stanem nietrzeźwości próbują usprawiedliwiać swoje zachowania, by uniknąć odpowiedzialności.

• Gwałt w małżeństwie nie istnieje. Nieprawda.

Gwałtem jest doprowadzenie innej osoby do poddania się czynowi nierządnemu lub do wykonania takiego czynu, stosując przemoc, groźbę bezprawną lub postęp  i nigdzie nie jest napisane, że nie dotyczy to osób bliskich napastnika. Każdy ma prawo do decydowania o swoim życiu intymnym, akt ślubu nie odbiera tego prawa.

• Osoby używające przemocy muszą być chore psychicznie.Nieprawda.

Nie ma bezpośredniego związku między przemocą a chorobą psychiczną. Przemoc jest demonstracją siły i chęcią przejęcia całkowitej kontroli i władzy nad drugą osobą.